Jongeren lezen opeens weer
Nadat we jarenlang hebben gedacht dat we rechtstreeks op de afgrond afstevenen na het PISA-onderzoek uit 2018 en daaruit de foute conclusie trokken en herhaalden dat een kwart van onze jongeren laaggeletterd zouden zijn, bleek deze week een geheel andere trend. KVB Boekwerk publiceerde een onderzoek waaruit bleek dat jongeren meer lezen dan een paar jaar geleden, dat ze een hekel hadden aan verplicht boeken lezen (maar daar is in de loop van de jaren weinig verandering in gekomen), maar vooral dat er weinig reden is tot zorg. Natuurlijk besteden jongeren meer tijd aan andere zaken (gamen, appen, op de socials zitten), maar tussen 34% van de jongeren tussen 12 en 25 jaar lezen dagelijks of wekelijks in een boek. Dat is 7% meer dan in 2018. De vlag kan uit.
De aandacht in de media ging vooral uit naar BookTok (via TikTok) als belangrijkste bron voor boekentips, maar Instagram scoorde net iets hoger (vooral in de categorie 20-25 jaar). De cijfers laten zien dat je als auteur of uitgeverij breed moet inzetten op de socials om de jongere doelgroep te bereiken. Zo zijn er wel meer opvallende cijfers te vinden in het onderzoeksrapport, zoals het volgende opvallende verschil: ‘Van de jongeren die wel eens iets gehoord, gezien of gelezen hebben over Young Adult boeken is 29% een jongen en is 71% een meisje.’
Ik ben wel blij met dit onderzoek, omdat alle onheilsprofeten een beetje in hun hemd worden gezet. Al die werkgroepjes, stuurgroepjes, subsidiepotjes, al die organisaties, leescoalities, stichtingen die leven van de rampspoed kunnen vanaf nu om de oren geslagen worden met dit onderzoek. Als je het van de positieve kant bekijkt dan kun je zeggen dat al die inspanningen hebben geleid tot deze uitslag. Helaas is dat maar ten dele waar, want het KVB-onderzoek heeft ook gekeken of de jongeren bekend waren met de volgende activiteiten rond boeken:
De Kinderboekenweek scoort het hoogst, terwijl die niet echt meer bedoeld is voor deze doelgroep. De meeste activiteiten scoren ook nog eens minder dan vier jaar geleden.
Natuurlijk is het goed dat er leescampagnes opgezet worden, dat wetenschappers zich blijven bezighouden met ontlezing en dat er stichtingen zijn die het lezen bevorderen, maar het hoopgevende van dit onderzoek is dat jongeren zelf wel uitmaken wat ze lezen, hoe ze lezen en hoeveel ze lezen. Ze zoeken zelf wel uit waar ze de informatie vandaan halen en of ze een boek in het Nederlands of het Engels lezen. Na vijf jaar hysterie rond de ontlezing mogen we weer een beetje vertrouwen hebben in onze jongeren.
Coen Peppelenbos
(Zie hier het hele rapport.)
Het bericht Column: Coen Peppelenbos – Jongeren lezen opeens weer verscheen eerst op Tzum.