Goedkoop reizen? Lezen!
In de zomer krijg ik vaak de vraag of ik tips heb voor mooie ‘vakantieboeken’. Ik vind dat een beetje een onzinnige vraag, want hoe definieer je ‘vakantieboeken’? Voor de meeste mensen zijn dat blijkbaar thrillers. Of chicklit. Iets wat makkelijk wegleest, dus. Mijn enige zinnige antwoord op de vraag die ik vaak krijg is een nieuwe vraag: zijn niet alle boeken vakantieboeken? Boeken nemen je immers mee naar een andere plek.
Lezen is een vorm van reizen. Het brengt je naar plekken waar je niet eerder was en misschien nooit zult zijn. Fictie neemt je mee naar plekken die ooit bestonden maar nu verdwenen zijn. Reizen brengt je in contact met de plaatselijke bevolking, maar niets kan ons dichter bij de mens brengen dan de literatuur. Wie naar Afghanistan reist, kan er met de mensen praten en zo een beeld proberen te krijgen van het land. Wie De vliegeraar van Kaboel van Khaled Hosseini leest, leert het land van binnenuit kennen en voelt de vreugde en pijn van een jongen die man wordt, van een familie, van een volk. Afghanistan bezoeken is eventjes het gordijn opzijschuiven en in het huis naar binnen gluren, maar De vliegeraar bezoeken is in het huis naar binnengaan en er voorgoed blijven. Wie reist, wordt een deel van het landschap. Wie leest, cirkelt er als een adelaar boven en ziet daarom meer. Door de romans van Philip Roth te lezen, heb ik tot in detail zijn stad Newark leren kennen. Ik weet welke mensen er wonen en ik weet dat Wheequahic High zijn school was. Dankzij Jan Vantoortelboom heb ik het West-Vlaamse dorp Elverdinge leren kennen. Ik ben er, omdat ik erg van zijn werk hou, zelfs naartoe geweest – iets wat anders nooit gebeurd was. Een laatste voorbeeld: Gustave Flaubert nam me met Madame Bovary mee naar boerendorp Yonville van het hoofdpersonage, dat in het echt naar verluidt Ry in Normandië is.
Als lezen de overtreffende trap van reizen is, dan geldt daarvoor bij uitstek dat het je horizon verbreedt. Sta me toe, ter wille van de literatuur, een beetje te overdrijven. Het vliegtuig nemen is slecht voor het klimaat, dus blijf thuis en ga toch op reis met de boeken die u leest. Ze kosten weinig, en in tegenstelling tot een echte reis kom je niet armer maar rijker terug.
Ann De Craemer
Het bericht Column: Ann De Craemer – Goedkoop reizen? Lezen! verscheen eerst op Tzum.