Ik vind het onderzoek van Jeroen Dera naar de leeslijsten mateloos interessant. Een van de prettige zaken eraan is dat er gewoon harde cijfers zijn over het leesgedrag. Daarmee kun je een hoop onterechte kritiek pareren (de leerlingen lezen niet, ze zijn niet geïnteresseerd et cetera). Het leek me aardig om wat oudere onderzoeken naar leeslijsten ernaast te leggen. Ik vond op Cambiumned een onderzoek uit 1997 en in een Diepzee uit 1988 een onderzoek uit 1986. Die resultaten zijn ongetwijfeld minder wetenschappelijk verkregen, maar geven toch een aardig beeld van de toenmalige stand van zaken. Ik heb de top 33 eens naast elkaar gezet en de boeken die in alle drie lijsten overeen komen een kleurtje gegeven.
Wat me vooral opvalt is dat de historische literatuur tegenwoordig veel nadrukkelijker aanwezig is dan op die oude lijsten. Wat ook opvalt: de ‘oude’ Vlaamse reuzen zakken weg. Lampo, Ruyslinck, Vandeloo. Maar ook Nederlandse lijsttijgers zijn verdwenen: Den Doolaard, Keuls, Büch.
Ik was eerst wat geschrokken van de resultaten, maar als je naar die lijst van Dera kijkt, dan doen onze leerlingen het nog niet zo beroerd. Misschien moeten we – ik ook – wat meer vertrouwen hebben in die enthousiaste leraren die literatuur en cultuur wel een wezenlijk onderdeel van hun vak vinden en veel meer vertrouwen in die jongeren die wel lezen.
Coen Peppelenbos
Het bericht Column: De leeslijsten veranderen wel, maar ten slechte? verscheen eerst op Tzum.