Een stad in citaten
‘Willem Frederik Hermans formuleerde heel slordig,’ vertelt Louis Stiller op de hoek van de Brugstraat en de Hoge der A. Hij heeft net een citaat voorgelezen waarbij Hermans een trolleybus laat ‘ontsporen’. We kijken naar het winkelende publiek dat zich over de gele steentjes door de straat spoedt; de laatste inkopen voor Sinterklaas kunnen nog binnengehaald worden. Het miezert. Er komt zo’n mal pendelbusje voorbij waarmee bejaarden van de rand van het centrum tot in het hartje van de stad gebracht kunnen worden. We zitten ook in een andere tijd waarin er geen gele steentjes lagen en er nog trolleybussen voorbij kwamen.
De wandeling die Louis Stiller, de maker van Leesbaar Groningen, heeft uitgezet is niet heel erg lang – we lopen anderhalve kilometer in anderhalf uur – maar we hebben het onder meer over Martin Bril, Dirk van Weelden, Anton Valens, Willem Frederik Hermans, H.N. Werkman, Karin Sitalsing, Jean Pierre Rawie, Harm de Jonge, Jan Samuel Niehoff, Ina Boudier-Bakker, Jan Glas en Louis Couperus.
Stiller begon de wandeling met de opmerking dat je een stad op velerlei manieren kunt zien. Je kunt met een blik op de architectuur rondlopen en zelf had hij weleens een bomentocht door Groningen meegemaakt. Een literaire wandeling is toch wat anders. Natuurlijk, je kunt wijzen op plekken waar schrijvers gewoond hebben of waar ze gewerkt hebben, maar je kunt ook citaten voorlezen waarin ze de stad tot leven laten komen in hun werk. De vergeten schrijfster Agnes de Graaf staat op de kaart van Leesbaar Groningen met een citaat waarin iemand over de Oude Boteringestraat in de richting van het Noorderplantsoen fietst en we volgen de fietster tot het einde van de straat. We kijken naar iets wat alleen in onze verbeelding bestaat.
Ik loop zelf ook wel eens met een groepje door de binnenstad, ken weer andere citaten en plekken, wandel terwijl ik vertel over schrijvers en boeken in mijn eigen verleden en daarom is het wel uiterst prettig om nu een ander het werk te laten doen. Stiller wandelt voor een deel ook door zijn eigen verleden als zoon van de stad en als student die betrokken was bij literaire blaadjes. Ben benieuwd naar wat hij wel ziet en niet zegt.
Als ik na de wandeling terug naar huis loop, loop ik zo mijn eigen citaat in. Ik besta sinds kort als kaartcoördinaat.
Coen Peppelenbos
De kaarten zijn te koop in elke Groningse boekhandel of via deze site.
Het bericht Column: Coen Peppelenbos – Een stad in citaten verscheen eerst op Tzum.