Apocalyptisch
Als je kind op het vwo zit, dan is het aan te raden om een abonnement te nemen op NRC Handelsblad. De vier teksten die leerlingen werden voorgeschoteld tijdens het schriftelijk examen Nederlands kwamen allemaal uit deze zelfde bron. Direct na het examen braken de protesten los. Maar liefst 25.000 klachten ontving het LAKS van leerlingen: het tentamen was wederom te lang en er werden zaken gevraagd (bijvoorbeeld de drogreden ‘hellend vlak’) die niet in de eisen stonden. Een ‘horrortentamen’ kopte het AD, maar dat is dan ook geen vwo-krant.
Ik heb het examen ook maar eens gemaakt. En ja, de teksten waren pittig, maar niet ondoenlijk. Voor mij. Gelukkig weet ik wat er bedoeld wordt met ‘apocalyptisch geschreeuw over de teloorgang van de man’ terwijl veel leerlingen daarvoor een woordenboek nodig hadden. Ik ben een getrainde lezer met een brede algemene ontwikkeling en kan dus snel teksten lezen en begrijpen. Voor doorsnee vwo-leerlingen waren de lengte van de teksten en de opgaven een behoorlijke kluif. Ze hadden drie uur de tijd: de teksten en de opdrachten en aanwijzingen omvatten al zo’n 7.000 woorden en dan moet je ook nog steeds herlezen wat er in de tekst staat naar aanleiding van een complexe vraag. Eén voorbeeld:
En dan moet je nog 38 andere vragen doorwerken. En 19 keer moet je je antwoord natellen (‘Geef antwoord in een of meer volledige zinnen en gebruik voor je antwoord niet meer dan 20 woorden’ ‘Geef antwoord in een of meer volledige zinnen en gebruik voor je antwoord in totaal niet meer dan 60 woorden.’ En daar zijn ze streng in als je het beoordelingsmodel ziet:
Daarom zie je mensen tijdens deze toets over taal vooral rekenen.
Het correctievoorschrift werd pas gemaakt nadat het examen achter de rug is en er een landelijk overleg over de mogelijke antwoorden was geweest. Vorig jaar moest de puntentelling aangepast worden tijdens het nakijken, omdat voortschrijden inzicht tot een andere puntenverdeling leidde. Dit jaar is het een document van 15 bladzijden geworden. Docent Arnoud Kuijpers tweette na afloop van het examen: ‘Doet me echt pijn leerlingen met tranen in hun ogen uit de gymzaal te zien lopen.’ Intussen vraag je je af waarom leerlingen niet de reële mogelijkheid krijgen te tonen wat ze kunnen en waarom het examen een laatste pesterij van school is, voordat ze verder mogen.
Coen Peppelenbos
(Foto: Koch, Eric / Anefo, CC0 1.0)
Deze column stond in een iets kortere versie eerder in de Leeuwarder Courant en het Dagblad van het Noorden op 13 mei 2017.
Het bericht Column: Coen Peppelenbos – Apocalyptisch verscheen eerst op Tzum.